BYDD TREF fechan Llangollen yng Ngogledd Ddwyrain Cymru yn cael ei thrawsnewid yn fôr o ddawns a cherddoriaeth liwgar o bedwar ban byd yr wythnos hon.
A gydag Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen yn dathlu ei phen-blwydd yn 70 eleni, bydd S4C yn darlledu’r cystadlu a’r canu, y dawnsio a’r diwylliant wrth i Eisteddfodwyr o bob cwr o’r byd heidio yno i gynnig gwledd i’r glust a’r llygad.
Bydd rhaglenni dyddiol yn ystod y dydd a gyda’r hwyr ar S4C yn ogystal â darllediadau arbennig o gystadleuaeth Côr y Byd ac uchafbwyntiau Cyngerdd Gala arbennig iawn.
Yn rhan o dîm cyflwyno rhaglenni’r dydd eleni mae Morgan Jones ac Elin Llwyd. Y nhw, yn ogystal ag ambell arbenigwr, fydd yn trin a thrafod y cystadlaethau corawl, dawnsio, unawdau ac offerynnol ac yn rhoi blas o fwrlwm y maes a’r dref wrth i ddwsinau o gerddorion a dawnswyr o bedwar ban byd geisio am y gwobrau.
Nia Roberts a Trystan Ellis- Morris fydd yn cyflwyno’r rhaglenni uchafbwyntiau gyda’r nos, yn clywed straeon a hanesion difyr am y cystadleuwyr ac yn rhannu yn nathliadau’r buddugwyr. Cawn hefyd hanes y grwpiau o Gymru sy’n cystadlu yn Llangollen.
Mae Trystan Ellis-Morris bellach yn hen law ar gyflwyno o’r ŵyl ac yn cyfaddef mai cyflwyno o Langollen yw un o’r swyddi gorau yn ei galendr gwaith.
“Dwi’n meddwl mai’r prif reswm dros hyn ydy’r ‘buzz’ mae rhywun yn ei deimlo wrth gerdded adra’ o’r maes yn ôl i’r gwesty ar ôl diwrnod hir a blinedig ac yn sydyn gweld a chlywed canu, perfformiadau, bandiau, dawnsio a phob math o synau a symudiadau ar hyd y strydoedd. Mae pawb yn cyd-dynnu ac yn gwerthfawrogi diwylliant ei gilydd ac yn cael lot fawr o hwyl wrth wneud. Mae hwnna yn brofiad arbennig iawn,” meddai’r cyflwynydd sy’n wreiddiol o Ddeiniolen ond sydd bellach yn byw yn Hammersmith yng Ngorllewin Llundain.
Mae e’n cyfadde’ serch hynny, gyda’r amrywiaeth o ieithoedd a diwylliannau mae’n dod ar eu traws wrth gyflwyno o’r ŵyl, bod ambell gamddealltwriaeth yn digwydd.
“Y flwyddyn gyntaf wnes i gyflwyno, mi oeddwn i’n eitha’ nerfus a ddim cweit yn siŵr beth i ddisgwyl. Mae’n sefyll i reswm y byddai rhyw gymhlethdod iaith yn digwydd o gofio’r acen Deiniolen gryf sy’ gen i! Mi ges i’n nhaflu i ganol y parêd enwog i gyfweld â chriw lliwgar ac annwyl o Dde Affrica. Mi wnes i ofyn yn fy Saesneg gorau, ‘How are you, what do you think of Llangollen?’
Wedi oedi am ‘chydig eiliadau oedd yn teimlo fel oriau, ac edrychiad dryslyd ar wyneb y ddynes, ges i’r ateb, ‘Can you repeat in English please?’ Mi wnes i golli’r plot yn lân a chwerthin heb unrhyw reolaeth gan fod y nyrfs wedi cael y gora’ ohona i!”
Bydd nifer o ieithoedd i’w clywed yn rhaglen uchafbwyntiau’r Cyngerdd Gala, nos Sul, 9 Gorffennaf ar S4C. Yn rhan o’r cyngerdd mae gwaith arbennig, darn aml-ieithog ‘Calling All Dawns’ sy’n cynnwys yr ieithoedd Swahili, Pwyleg, Sansgrit ac iaith y Maori ac sydd wedi ei gyfansoddi gan yr Americanwr Christopher Tin. Mae symudiad agoriadol y darn – ‘Baba Yetu’ yn yr iaith Swahili a daeth y darn i amlygrwydd yn sgil ei ddefnydd fel trac sain i gêm fideo Civilization IV ac enillodd wobr Grammy yn sgil hyn.
Perfformir y gwaith gan gôr rhyngwladol arbennig ynghyd â cherddorfa cwmni Opera Cenedlaethol Cymru a nifer o unawdwyr gan gynnwys y soprano Elin Manahan Thomas o Orseinon yn wreiddiol.
Pinacl y cystadlu yn ystod yr wythnos bydd Cystadleuaeth Côr y Byd 2017 ar y nos Sadwrn. Bydd enillwyr cystadlaethau arbennig y corau ieuenctid, cymysg, meibion, merched a’r categori agored yn cystadlu am anrhydedd Côr y Byd 2017, tlws Luciano Pavarotti a gwobr ariannol o £3,000. Bydd S4C yn darlledu’r gystadleuaeth yn ei chyfanrwydd i gloi wythnos lawn o gystadlu lliwgar.
Llangollen 2017 ar S4C : Mercher 5 Gorffennaf – Sul 9 Gorffennaf – amseroedd yn amrywio
